oq rangli, dumaloq, o‘ymali va limon hidli silliq tabletkalar.

Mukolitiklar.

R05CB01.

Peroral qo‘llanilganida atsetiltsistein tezda va deyarli to‘liq ravishda absorbtsiyalanadi, hamda tsistein (farmakologik faol metabolit), shuningdek diatsetiltsistin, tsistin va boshqa aralash disulfidlar hosil bo‘lgani holda jigarda metabolizmga uchraydi. Ichga qabul qilingan atsetiltsisteinning biokirishaolishi juda ham past (taxminan 10%). Plazmada preparatning eng yuqori kontsentratsiyalariga 1–3 soat o‘tgach erishiladi. Qon plazmasidagi oqsillar bilan bog‘lanishi – taxminan 50%. Qon plazmasidan atsetiltsisteinning yarim chiqarilishi davri taxminan 1 soatni tashkil etadi, jigar faoliyatini buzilishi 8 soatga qadar uzayishiga olib keladi. Organizmdan buyraklar orqali deyarli faqat nofaol metabolitlar shaklida chiqariladi. Atsetiltsistein yo‘ldosh orqali singib o‘tadi va kindik qonida aniqlanadi. Ona sutiga chiqarilishi haqidagi ma’lumotlar yo‘q. Atsetiltsisteinning odamda gematoentsefalik to‘sig‘i orqali singib o‘tishiga qodirligi haqidagi ma’lumotlar yo‘q.

ATSTs ekstra – qovushqoq balg‘amni suyultirish va uni nafas yo‘llaridan chiqarishni yengillashtirish uchun mukolitik vosita. ATSTs ekstra quyuq va qiyin ko‘chadigan balg‘am hosil bo‘lishi bilan kechadigan nafas yo‘llarining kasalliklarida, bronxit (o‘tkir, surunkali va obstruktiv bronxit), bronxiolit, bronxoektaz, pnevmoniya, laringit, traxeit, gripp, bronxial astmada, shuningdek mukovistsidoz, sinusitlarda qo‘llaniladi.

ATSTs ekstrani quyidagi dozalarda  qo‘llash tavsiya etiladi. Kattalar va 14 yoshdan oshgan o‘smirlarda ½ vishillovchi tabletkalarni sutkada ikki marta yoki 1 vishillovchi tabletkalarni  sutkada bir marta (sutkada 600 mg atsetiltsisteinga to‘g‘ri keladi). ATSTs preparati lozim darajada ta’sir ko‘rsatishi uchun qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomaga aniq rioya qilish lozim! Qo‘llash usuli Ichga qabul qilish uchun (eritilgandan keyin). Ovqatlanishdan keyin, oldindan tabletkani bir stakan suvda eritib qabul qilinadi. Qo‘shimcha suyuqlik preparatni mukolitik samarasini oshiradi. Qabul qilishni davomiyligi Qisqa vaqtli shamollash kasalliklarida qabul qilish davomiyligi 5–7 kunni tashkil etadi. Agar simptomlari 4-5 kundan keyin yomonlashsa yoki yaxshilanmasa, shifokor bilan maslaxatlashish kerak. Surunkali bronxitda va mukovistsidozda davolash uzoqroq muddatli kurslar bilan o‘tkaziladi. Davolashning eng uzoq muddati – 3-6 oy. Qabul qilishni o‘tkazib yuborilishi Agar Siz preparatning qabul qilinishini bir marta o‘tkazib yuborgan yoki juda ham kichik dozasini qabul qilgan bo‘lsangiz, navbatdagi dozani qabul qilish vaqtini kuting va dozalash bo‘yicha tavsiyalarda ko‘rsatilganidek preparatni qabul qilishni davom ettiring.

Nojo‘ya ta’sirlarni baholash ularning yuzaga kelishi tez-tezligiga asoslanadi: juda tez-tez (≥1/10), tez-tez (≥1/100 va <1/10), tez-tez emas (≥1/1 000 va <1/100), kam hollarda (≥1/10000 va <1/1000), juda kam hollarda (<1/10000), tez-tezligi noma’lum (hamma foydalana oladigan ma’lumotlarga ko‘ra aniqlash imkoni yo‘q). Immun tizimi tomonidan buzilishlar Tez-tez emas: yuqori sezuvchanlik reaktsiyalari. Juda kam hollarda: anafilaktik shok, anafilaktik/anafilaktoid reaktsiyalar. Nerv tizimi tomonidan buzilishlar Tez-tez emas: bosh og‘rig‘i. Eshitish a’zosi tomonidan buzilishlar va labirintga oid buzilishlar Tez-tez emas: tinnitus. Yurak tomonidan buzilishlar Tez-tez emas: taxikardiya. Tomirlar tomonidan buzilishlar Tez-tez emas: arterial gipotenziya. Juda kam hollarda: qon ketishi. Nafas olish tizimi, ko‘krak qafasi a’zolari va ko‘ks oralig‘i tomonidan buzilishlar Kam hollarda: hansirash, bronxospazm. Me’da-ichak yo‘llari tomonidan buzilishlar Tez-tez emas: ko‘ngil aynishi, qusish, diareya, qorinda og‘riq. Kam hollarda: dispepsiya. Teri va teri osti to‘qimalar tomonidan buzilishlar Tez-tez emas: eshakemi, toshma, angionevrotik shish, qichishish, ekzantema. Umumiy buzilishlar va yuborilgan joyda buzilishlar Tez-tez emas: isitmalash. Tez-tezligi noma’lum: yuzning shishishi. Turli tadqiqotlarda atsetiltsistein ishtirok etganida qon trombotsitlari agregatlashuvining pasayishi isbotlangan. Hozirgi vaqtda ushbu holatning klinik ahamiyati aniqlanmagan.

– Atsetiltsistein yoki preparatning har qanday yordamchi moddalariga yuqori sezuvchanlikda. – Faol peptik yarada qo‘llash mumkin emas. Faol moddasida ATSTs ekstra 600 mg ni miqdori yuqori bo‘lganligi tufayli, uni 14 yoshdan kichik bolalarni davolashda qo‘llash mumkin emas.

ATSTs ekstra va yo‘talga qarshi preparatlarni kombinatsiyalangan qo‘llanilishida yo‘tal refleksi susaytirilishi oqibatida sekretni xavfli to‘planib qolishi yuzaga kelishi mumkin. Shu sababli bunday kombinatsiyalangan davolashni buyurish uchun juda ham sinchkov tashhis qo‘yish zarur. Hozirgi vaqtga qadar atsetiltsistein tomonidan antibiotiklarni inaktivatsiya qilish haqidagi olingan xabarlar mutlaq in vitro tajribalariga asoslangan bo‘lib, ularda tegishli moddalar bir-biri bilan bevosita aralashtirilgan. Shunga qaramay, xavfsizlik maqsadida peroral antibiotiklarni ATSTs ekstra alohida holda, eng kamida ikki soatlik intervalga rioya qilgan holda qabul qilish lozim. Bu tsefiksim va lorakarbefga taalluqli emas. ATSTs ekstra nitroglitserinning tomirni kengaytiruvchi ta’sirini kuchaytirishi mumkin. Ehtiyotkorlikka rioya qilish tavsiya etiladi. Askorbin kislotasini o‘zaro ta’siri bilan bog‘liqligi Askorbin kislotasi bilan bir vaqtda qo‘llanganda izoprenalinni  xronotrop ta’sirini kamaytiradi. Uzoq vaqt qo‘llaganda disulfiram-etanolni o‘zaro ta’sirini buzishi mumkin. Birga qo‘llaganda amigdalinni zaxarligi oshadi. Antipsixotik vositalarni (fenotiazin xosilalari) terapevtik ta’sirini, amfetamin va tritsiklik tetratsiklinlarni kanalchalar reabsorbtsiyasini  kamaytiradi. Qonda benzilpenitsillin va tetratsiklinlarni kontsentratsiyasini oshiradi. Temir preparatlarini ichakda so‘rilishini yaxshilaydi; deferoksamin bilan bir vaqtda qo‘llaganda temirni ekskretsiyasini oshirishi mumkin, shuning uchun askorbin kislotasini deferoksamin bilan davolashni birinchi oyida qo‘llash mumkin emas. Askorbin kislotasi bilan alyuminiy gidroksidini bir vaqtda  qo‘llaganda, alyuminiyni absorbtsiyasini oshirishi mumkin.

Bronxial astma bilan kasallangan patsiyentlar va anamnezda yaralari bo‘lgan patsiyentlar mazkur preparat bilan davolashda ehtiyotkorlikka rioya qilishi lozim. ATSTs ekstraning qo‘llanilishi bronxial sekretning suyulishiga, va demak uning hajmi ortishiga (ayniqsa davolash boshlanishida) olib kelishi mumkin. Yo‘talib tupurib tashlash mumkin bo‘lmaganida (tupurib tashlash yetarli darajada bo‘lmaganida) tegishli (drenaj va aspiratsiya kabi) choralar ko‘rilishi kerak. Atsetiltsistein qo‘llanilishi vaqtida Stivens–Djonson va Layell sindromi kabi og‘ir teri reaktsiyalari juda kam hollarda kuzatilgan. Teri va shilliq qavatlar tomonidan o‘zgarishlar yuzaga kelganida ATSTs ekstra qabul qilishni to‘xtatish va darhol shifokorga murojaat qilish lozim. Bir vishillovchi tabletka 6,03 mmol (138,8 mg) natriy saqlaydi. Natriy (natriy/tuzini past saqlash) miqdorini nazorat qilib, parxez qiluvchi patsiyentlar bu xolni e’tiborga olishlari kerak. ATSTs laktoza saqlaydi, shuning uchun uni galaktozani o‘zlashtiraolmaslik, laktaza defitsiti yoki glyukoza-galaktozani so‘rilishini buzilishi kam uchraydigan nasliy patologiyada qo‘llash mumkin emas. Qandli diabeti bo‘lgan bemorlar uchun ko‘rsatma: bir vishillovchi tabletka 0,01 non birligini saqlaydi. Bir vishillovchi ATSTs ekstra tabletkasi 75 mg askorbin kislotasini saqlaydi, bu sutkada tavsiya etilgan vitamin S ni qabul qilish uchun to‘g‘ri keladi. Preparatni tarkibida  askorbin kislotasi bo‘lgani uchun: glyukoza-6-fosfatdegirogenaza defitsiti, gemoxromatoz, sideroblast anemiya, talassemiya, giperoksaluriya, oksaloz, buyrak-tosh kasalligida extiyotkorlik bilan qo‘llanishi kerak. Askorbin kislotasi salitsilat va qisqa ta’sirli sulfanilamidlar bilan davolaganda kristalluriya rivojlanishini xavfini oshiradi, buyraklardan kislotalarni chiqarilishini sekinlashtiradi, ishqor reaktsiyaga ega (jumladan, alkaloidlar) preparatlarni chiqarilishini tezlashtiradi, qonda peroral kontratseptivlarni kontsentratsiyasini pasaytiradi. Askorbin kislotasi turli laboratoriya testlarini natijalarini noto‘g‘ri talqin qildirishi mumkin (qonda glyukoza miqdorini, bilirubin, transaminaza faolligini, LDG). Askorbin kislotaning yuqori dozalari najasdagi qonni yashirin testlarini soxtamanfiy qilib berishi mumkin.

Homilador ayollarda atsetiltsistein qo‘llanilganligi haqidagi ma’lumotlar yetarli emas. Atsetiltsisteinni ona sutiga chiqarilishi haqidagi ma’lumotlar yetarli emas. Homiladorlik va laktatsiya davrida preparatni faqat foyda va xavf nisbati qat’iy baholanganidan keyin qo‘llash lozim.

Hozirgi vaqtga qadar atsetiltsisteinning peroral shakllarini qabul qilishdan kelib chiqadigan dozani toksik oshirib yuborilishi hollari kuzatilmagan. Atsetiltsisteinni uch oy davomida sutkada 11,6 g dozada qabul qilgan ko‘ngillilarda hech qanday og‘ir nojo‘ya reaktsiyalar qayd etilmagan. Tana vaznining har kilogrammiga 500 mg gacha erishiladigan atsetiltsisteinning ichga qabul qilgan dozalari ta’siri hech qanday intoksikatsiya simptomlarisiz kechgan. Doza oshirib yuborilganida me’da-ichak yo‘llari tomonidan ko‘ngil aynishi, qusish va diareya kabi simptomlar yuzaga kelishi mumkin. Hayotning birinchi yilida bolalarda gipersekretsiya xavfi mavjud. Zarurat bo‘lganida simptomatik davolash o‘tkaziladi.

Retseptsiz beriladi

Laminatsiya qilingan alyumin folgaga va qog‘ozga o‘ramlangan, vishillovchi tabletka germetik o‘ram uchun mo‘ljallangan. 10 yoki 20 vishillovchi tabletkalar o‘ramlarga joylangan.

3 yil. O‘ramida ko‘rsatilgan yaroqlilik muddati tugaganidan so‘ngi ishlatilmasin.